Renty Taylor Delia Slavery Slavernij Portretrecht Harvard

Slavenfoto’s Renty en Delia van Harvard en portretrecht

Tamara Lanier is een afstammeling van twee slaven, Renty en zijn dochter Delia, die in een racistische studie van Harvard gedwongen werden gefotografeerd. Zij eist dat Harvard het eigendomsrecht van de foto’s aan haar overdraagt. De eis is afgewezen door de rechter op grond van het portretrecht.

Een Amerikaanse rechter heeft de rechtszaak afgewezen van Tamara Lanier uit Connecticut. Zij beweert dat Harvard University illegaal profiteert van beelden van haar tot slaaf gemaakte voorouders. Door bijvoorbeeld de foto’s nog steeds te (laten) gebruiken voor omslagen van boeken waar aan verdiend wordt. Tamara Lanier had echter geen juridische aanspraak op de afbeeldingen omdat foto’s van de fotograaf zijn, oordeelde de rechter. Mevrouw Lanier zei dat ze in beroep zou gaan tegen de beslissing.

De foto’s, gemaakt in 1850, werden gebruikt om de in discrediet geraakte theorie te bewijzen dat zwarte mensen inferieur zijn. Een toendertijd populaire misvatting onder wetenschappers(!) gerelateerd aan bepaalde evolutionistische opvattingen over de ontwikkeling van de mens.

Black Bodies, White Science Louis Agassiz Slave Daguerreotypes
De ‘studies’ die men deed, gebaseerd op de evolutietheorie, en een hoog gehalte racisme.

De rechter “mist het humane aspect hiervan volledig”, vertelde mevrouw Lanier aan de New York Times. ‘We hebben het over de patriarch van een gezin, een onderwerp van verhaaltjes voor het slapengaan, wiens nalatenschap deze mensen nog steeds wordt ontzegd.’

Maker van de foto’s was J. T. Zealy, opdrachtgever en leider van het ‘onderzoek’ in die tijd, was Louis Agassiz.

In 1850, Agassiz commissioned daguerreotypes, which were described as “haunting and voyeuristic” of the enslaved Renty Taylor and Taylor’s daughter, Delia, to further his arguments about black inferiority. (Wikipedia)

Agassiz liet, als eigenaar van de fysieke foto’s, de foto’s na aan Harvard.

Portretrecht foto’s

renty en delia slavenfotos harvard

De racistische ideeën die aan dit soort “studies” ten grondslag liggen zijn walgelijk. Het feit dat je mensen gedwongen fotografeert eveneens. Maar er gaat hier mijns inziens daarnaast nu nogmaals iets vreselijk mis. Zowel ethisch als op juridisch gebied en daarom dat ik op deze site er iets over schrijf.

Ten eerste oordeelde de rechter dat de vrouw geen aanspraak kan maken op de foto’s en schadevergoeding (wegens het feit dat Harvard volgens haar er nog steeds commercieel voordeel van heeft) omdat “het portretrecht namelijk bij de fotograaf ligt”. Maar zowel Harvard als de schenker van de foto’s zijn niet de fotograaf! Dat argument kan dus niet zondermeer toegepast worden.

Daarnaast, ten tweede, zijn de foto’s al lang en breed “public domain”. Zie het bijschrift bij deze foto’s op Wikimedia: “This work is in the public domain in the United States because it was published (or registered with the U.S. Copyright Office) before January 1, 1926.” – het portretrecht is derhalve al lang niet meer van toepassing.

Tot slot is er, ten derde, sprake geweest van dwang. De gefotografeerden hebben er niet voor kunnen kiezen om wel of niet gefotografeerd te worden (en dus eventueel zelf portretrecht te hebben) maar werden als slaven gewoon gedwongen om te poseren. Dit is daarmee een vorm van ‘diefstal’, beroving van iemand (de geportretteerde).

Normaliter is het zo dat een portretrecht vervalt aan de geportretteerde, wanneer die de opdrachtgever is, of wanneer er sprake is van een commerciele opdracht (reclamefoto’s, een model die daarin tegen betaling figureert kan geen portretrecht claimen daar is de opdrachtgever de eigenaar er van) is de opdrachtgever de eigenaar. In dit geval is in mijn ogen daarom sprake van een criminele handeling; het afdwingen van een portret. 

Uiteraard is dit met de ogen van nu kijken naar de situatie van toen. De foto’s zijn gemaakt in 1850, slechts kort voor de afschaffing van de slavernij. Overigens, wie denkt dat Lincoln de slavernij uit menslievende overwegingen wilde afschaffen moet dit eens lezen.

Nalatenschap

Harvard kan dus helemaal geen afstand van de portretrechten (meer) doen als ze die al zouden hebben. Die rechten zijn door de wet al lang niet meer in hun bezit immers? Maar het zou ze sieren als ze de nabestaanden ter wille zouden zijn. Het vast blijven houden aan ‘eigenaarschap’ van de originele foto’s uit een duister verleden en gerelateerd aan dergelijk walgelijk “onderzoek” vind ik persoonlijk tekenend. Het is het niet willen erkennen, in mijn ogen, van het leed dat hierdoor nogmaals wordt aangedaan aan Renty en zijn dochter Delia door dit niet te erkennen jegens de nabestaanden middels afstand doen van de oorspronkelijke foto’s.

Het gaat dus niet om een zaak over ‘portretrecht’ maar om de nalatenschap: eigenaarschap van de fysieke foto’s. Die willen de erven graag hebben en dát wil Harvard niet.

De houding van Harvard en de uitspraak van de rechter, tot slot, is in mijn ogen zowel moreel als juridisch zo krom als een hoepel en hoogst verwerpelijk! Persoonlijk zie ik het handhaven van het eigenaarschap door Harvard als een vorm van geroofde kunst in je bezit willen houden. Het hoort, in mijn ogen, toe aan de nazaten van Renty en Delia.

Zie ook: MSN News.

(artikel bijgewerkt en verduidelijkt naar aanleiding van een kleine discussie op Facebook)

 

Deel dit bericht: