De Kiekkaaste Nieuwe Statenzijl, Dollard, Groningen

Nieuwe Statenzijl aan de Dollard, Groningen

Als je in Groningen door een dorpje rijdt waar zonder uitzondering de verkiezingsborden langs de weg, de énige posters op de aanplakborden en achter de ramen van woningen ‘rood’ (Socialistische Partij) zijn, waar ben je dan? Juist. Beerta. Ik reed er vandaag doorheen op weg naar Nieuwe Statenzijl.

Nieuwe Statenzijl is een gehucht in de gemeente Oldambt in de provincie Groningen (Nederland). Het gehucht Nieuwe Statenzijl telt 6 huizen. Maar daar kennen we het tegenwoordig niet van. Nieuwe Statenzijl is vooral bekend vanwege ‘de Kiekkaaste’. Een mooie vogelkijkhut op een uniek punt.

Nieuwe Statenzijl Groningen

Deze bevindt zich een eind de kwelders in en biedt uitzicht over het kwelder-, slikken- en wadgebied van de Dollard. Het Marcelluspad ernaartoe bestaat grotendeels uit plankieren en kan bij zeer hoge waterstand onbegaanbaar zijn. En natuurlijk kennen we als Groningers het gehucht vanwege het feit dat Ede Staal er een tijd gewoond heeft en er ook een prachtig liedje over heeft gemaakt.

Verder is er natuurlijk een sluis (“zijl”) en zijn er wat aanlegsteigers waar op het moment dat ik aankwam twee bootjes lagen.

Instagram-generatie

Het was te koud, winderig en af en toe regenachtig om op de fiets te klimmen vandaag. En ik wilde hier altijd al een keer kijken. Er waren meer mensen op dat idee gekomen. Het was er relatief druk. Het was daarom ook best wel een gedoe, steeds elkaar moeten passeren over het smalle houten pad.

Jammer genoeg waren er geen vogels te zien vanuit de vogelkijkhut. De hut heeft een hoge toeristische waarde; de meeste mensen die ik tegenkwam waren zeker niet bezig met vogels fotograferen maar vooral met selfies en elkaar, met de smartphone, op de foto zetten. De “instagram-generatie” zeg maar. Dat zorgde er voor dat ik binnen vijf minuten weer terug ging.

Dollard

De Dollard is een estuarium (een verbrede, veelal trechtervormige monding van een rivier, waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengd worden en zodoende brak water ontstaat, en waar getijverschil waarneembaar is) en onderdeel van de Waddenzee. De Dollard ligt op het grensgebied van Nederland en Duitsland.

De Dollard, Nieuwe Statenzijl

De rivier de Eems mondt hier in uit en stroomt daarna via de Eemsmonding door naar de Noordzee. De Dollard is ongeveer 100 vierkante kilometer groot. De Duitse stad Emden ligt ten noorden ervan en de Nederlandse stad Delfzijl ligt een kleine negen kilometer ten westen van de Dollard. De Nederlandse kust van deze zeearm is dunbevolkt (Bron: Wikipedia)

Beerta, Nieuw-Beerta

Op de weg er heen kwam ik door Beerta en Nieuw-Beerta, zoals gezegd. Twee prachtige kerken trof ik er aan.

Kerk met vrijstaande toren in Beerta, GroningenKerk Beerta
De kerk van Beerta is bijzonder om te zien met zijn vrijstaande toren. Hetzelfde idee als de kerk in Ezinge.

De Barholomeuskerk van Beerta werd in de zestiende eeuw gebouwd door de Beersters, die vluchtten voor de oprukkende Dollard. Gevonden resten van grote steunberen getuigen van oorspronkelijk hoge gewelven, welke in 1783 tijdens een kerkdienst instortten. Voltooid in 1506 als een rechthoekige zaalkerk. Binnen is de kerk interessant met een renaissancepreekstoel, het orgel uit 1862 en de gebeeldhouwde grafstenen. De kerk was dankzij de hogere ligging, tijdens de Sint-Maartensvloed van 1668 toevluchtoord voor een klein aantal mensen. In 1783 blijkt de stenen overwelving op instorten te staan. Deze wordt vervangen door een houten tongewelf. Een vrijstaande toren completeert het geheel in 1806. (Website Kerk Beerta).

Een heel bijzondere kerk om te zien! Ik ben er even uitgebreid omheen gelopen om er diverse foto’s van te maken. Want tja, ik heb nou eenmaal iets met kerkgebouwen.

Nieuw-Beerta
Wat dat betreft trof ik het in Nieuw-Beerta ook goed. Een práchtig klein kerkje mooi vrij op zicht ook nog en de zon brak ook door. Dus dat gaf een heel mooi sfeerbeeld.

Kerk Nieuw-Beerta, Groningen

Ganzedijk

Terugreis besloot ik een iets andere route te nemen via Ganzedijk en Finsterwolde. Ooit woonden daar vrienden van mijn ouders dus in mijn kindertijd was ik er wel eens geweest maar kan mij er weinig meer van herinneren hoe het er toen uit zag.

Herenboeren in Groningen

Naast een mooie molen, zie de foto onder, trof ik in Ganzedijk ook een prachtige (voormalige?) boerderij aan. ik kon het niet laten er snel even een plaatje van te schieten!

Van de graanteelt werden vooral de boeren zelf rijk. En dat terwijl de matig betaalde arbeiders het loeizware werk deden. Niet zo gek dus dat steeds meer arbeiders vroegen om gelijkheid en graag luisterden naar sociaal-anarchisten als Domela Nieuwenhuis en Jan Poppes Hommes. In Beerta en Finsterwolde werd de Communistische Partij de grootste. In de jaren 80 van de vorige eeuw had Beerta zelfs als enige Nederlandse gemeente tot nu toe een communistische burgemeester. (Visit Groningen)

Uit mijn kindertijd herinner ik mij nog dat tijdens de verkiezingen je in deze regio ook alleen maar één soort verkiezingsposter zag, die van de CPN. Je moest het in die regio niet in je hoofd halen een VVD, CDA of PvdA-poster voor je raam te hangen!  Dat het nu dus wederom ‘rood’ kleurt, in deze regio, met SP-posters is niet verwonderlijk. Dit deel van Groningen is uitgesproken links. En met een gegronde reden. Maar toch, .. het zijn wel prachtige boerderijen die je daar kunt aantreffen!

Finsterwolde

De huidige Nederlands-Hervormde kerk van Finsterwolde is gezien de romanogotische bouwstijl waarschijnlijk aan het eind van de dertiende eeuw gebouwd. Finsterwolde is een veenontginningsnederzetting en is mogelijk al gesticht in de tiende of elfde eeuw.

Hervormde Kerk Finsterwolde (geen toren)

De kerk van Finsterwolde heeft eveneens een vrijstaande toren.

De Stefanuskerk van Finsterwolde is van oorsprong een katholieke romanogotische kruiskerk, vermoedelijk uit het einde van de 13e eeuw, die behoorde tot het bisdom Münster. De kerk was oorspronkelijk gewijd aan de heilige Stefanus maar is sinds 1594 een Nederlands-hervormde kerk. (Wikipedia)

De toren is veel later gebouwd, in de periode 1820/1822, naar het voorbeeld van de neoklassieke toren van de kerk van San Giorgio in Venetië (zie ook Wikipedia). Ook hier heb ik ook even echt mijn tijd genomen om er wat foto’s te maken.

Wat ik opmerkelijk vind is, wat je vaak bij oude kerken ziet, dat men de oude, grote, ramen dichtgemetseld heeft en er veel kleinere in heeft gemaakt. Dat terwijl in de reformatie bij veel kerken er juist ramen werden toegevoegd of groter werden gemaakt om de kerkgangers meer licht te geven.

Foto’s

Klik op een foto voor een vergroting

Deel dit bericht: