De kerk van Breede en Petrus en Pauluskerk in Usquert zijn allebei fraaie middeleeuwse kerken die beeldbepalend voor de omgeving zijn.
Het werk zat er redelijk op tijd op vandaag, dus pakte ik de bromfiets om een ritje te maken. Ik vond het te warm, en het waaide ook behoorlijk stevig, om te fietsen.
De kaart bekeken (Google Maps) en de keuze viel op het Groningse Usquert, Gemeente Het Hogeland. Zonder verder plan om iets te bekijken of bezoeken kwam ik onder andere langs deze prachtige kerken. De kerk van Usquert was open voor bezoek, dus daar heb ik uiteraard gebruik van gemaakt! Onderweg zag ik ook nog een paar mooie molens maar helaas stonden ze ‘verkeerd’ om er foto’s van te maken (wieken van mij afgewend) of was er teveel tegenlicht. Volgende keer beter!
Route
De route ging onder andere langs Oldehove, Warfhuizen, Eenrum, Baflo, Rasquert en Warffum. Vanuit Usquert ging ik via Kantens, Middelstum, Onderdendam, Winsum, Garnwerd, Oostum en langs Aduard weer terug naar Noordhorn. Helaas kreeg de navigatie onderweg wat kuren en viel af en toe uit. Dus moest er regelmatig even gestopt worden om te checken of ik nog wel de juiste richting op ging. Wanneer je met een bromfiets rijdt, zo heb ik ontdekt, is rijden met Google Maps niet altijd even handig. Sommige fietspaden mag je niet langs, sommige autowegen kan je ook niet volgen, wegens het ontbreken van fietspaden .. Gelukkig zijn er nog altijd de ouderwetse ANWB borden!
Van Wad tot Stad
Onderweg naar Usquert kwam ik nog langs een relatief nieuw kunstwerk. De bedoeling van de kunstenaars die het gemaakt hebben is de ‘steentijd’ weer te geven, dat wil zeggen: de tijd dat mensen met steen gingen werken. De middeleeuwen en de industriële revolutie worden er in weergegeven.
Ik kreeg helaas niet helemaal de juiste hoek te pakkenom de weergave op het informatiebord te zien, maar het is een leuk gevonden idee.
Kerk van Breede
De Kerk van Breede, een klein dorpje, is een prachtig, 14e eeuws, kerkje. Het 14e eeuwse bakstenen kerkje heeft geen fundering en het metselwerk loopt door tot een halve meter onder het maaiveld. Dit werd pas ontdekt bij de restauratie in 1983. Steunberen zijn aangebracht om verzakking tegen te gaan. De 16e eeuwse spitsboogramen zijn in de 19e eeuw voorzien van gietijzeren traceringen (Zie verder: Kerk van Breede).
In 1949 vertrok de laatste predikant. In 1971 fuseerde de kerkgemeente met die van Warffum. Het kerkje raakte in verval maar werd in 1983 na een inzamelingsactie gerestaureerd. Sinds 1992 is de kerk eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken.
Petrus en Pauluskerk Usquert
De huidige Petruskerk dateert van ca. 1100, maar rond het jaar 800 was hier al een houten kerkje die later werd vervangen door een tufsteen-kerk. Een steensoort die veelvuldig voor de bouw van kerken werd gebruikt in die tijd.
“Voor de preekstoel staat de avondmaalstafel met aan weerszijden twee herenbanken. De preekstoel komt uit de late 18e eeuw en is rijk uitgevoerd in rococostijl. Bovenop het klankbord van de preekstoel prijkt het familiewapen van de Alberda’s.” (Kerk Usquert).
Het informatieblad in de kerk laat verder nog weten dat er op de oostwand achter de kansel restanten van muurschilderingen te zien zijn (zie foto van de kansel) en zich onder de koorvloer nog grafkelders bevinden van de adelijke familie Heerma die op borg Holwinde (afgebroken rond 1830) woonde.
(afb. Borg of Huis Holwinde, bron: Groninger Archieven)
In de 17e eeuw bevond zich in de borg nog een katholiek schuilkerkje die nog in 1701 wordt vermeld. (Zie: Wikipedia). De Familie Heerma was namelijk na de Reformatie katholiek gebleven.
Steen- en draineerbuizen fabriek Ceres
Toen ik weer richting huis ging kwam ik nog langs de voormalige Steenfabriek CERES. Daar was ik al eens eerder gestopt om wat foto’s te maken toen ik een paar jaar geleden een rondrit door de gemeente het Hogeland per auto had gedaan.
“Nabij het dorp Rottum, ruim een kilometer vanaf Kantens richting Usquert zijn de restanten zichtbaar van de steen- en draineerbuizen fabriek Ceres. Met de bouw van de steenfabriek is in 1857 begonnen; zij is in 1969 gesloten nadat de productie in het jaar daarvoor werd gestaakt. De fabriek ligt aan het in 1663/64 gegraven Boterdiep zodat de aan- en afvoer van grondstoffen en producten via het water kon plaats vinden.” (Website Steenfabriek).
Foto’s Het Hogeland
(Klik op een afbeelding voor groot formaat)
