Dierentuin Burgers’ Zoo in Arnhem is één van de mooiste dierentuinen van Nederland vinden wij (de Vrouw en ik). Met een prachtige collectie dieren, thematisch gerangschikt naar habitat. Prachtig verzorgd, zowel de tuin als de dieren. Met oog voor de dieren hier, in de tuin, alswel elders op de wereld.
Afgelopen weekend waren we er, voor de 3e keer sinds we samen zijn, op bezoek. Indertijd, jaren geleden, toen we verloofd waren en de digitale camera nog niet eens bestond (tja, “we worden oud”..), later met de kinderen en nu “zijn de kinderen groot” en zijn we met zijn twee er weer geweest.
Waar de dierentuin in Emmen een, in mijn ogen, zwalkend beleid op na is gaan houden en een aantal van de mooiste dieren en onderdelen zijn verdwenen (zelfs een reletief kleine tuin als AquaZoo in Leeuwarden is leuker!) is Burgers’ Zoo nog steeds een échte dierentuin.
Nieuw in de tuin zijn de ‘doodshoofdaapjes’ die, samen met de Rode Neusberen een eigen gedeelte hebben. Leuke combi, ook visueel. Natuurlijk kennen we ze in Nederland vooral van de Apenheul waar ze tussen de mensen lopen maar zo vind ik het toch het mooiste, de dieren kunnen lekker -zonder menselijke interactie- hun gang gaan.
Eén van mijn meest favoriete onderdelen in Burgers’ Zoo is, naast de “OCean”, de Mangrove. Want: heel veel vlinders! Ook de krabben zijn erg leuk om te zien. Ze waren heerlijk actief. Ik heb een kort filmpje gemaakt van ons bezoek (voornamelijk van de Ocean maar aan het einde ook een lekker drukke krab).
De Gevlekte Adelaarsrog (meestal noemen we dat allemaal een ‘manta’) was ook goed actief en goed te zien, vooral in het gedeelte waar je onder het water door loopt. Helaas is foto’s maken in de Ocean erg lastig want het glas is natuurlijk erg dik en mijn camera’s lenen zich hier onvoldoende voor. Kon het desondanks niet laten uiteraard.
Er is teveel te zien om allemaal op te noemen. Zelf gaan kijken dus! 🙂
De Beswerd Polder, of eigenlijk tegenwoordig de Medenertilsterpolder want daar maakt het nu onderdeel van uit, is een prachtig stukje landschap. Gisteravond ging ik een ‘rondje om’ en kwam er terecht. Om er (verhoudingsgewijs) nogal wat tijd te besteden tijdens mijn fietstocht.
In de polder trof ik naast veel distelvlinders (de Engelse naam “Painted Lady” is toch echt veel mooier hè?), witte kwikstaarten én zelfs een rietgors aan.
Nu had ik wel vaker een rietgors gezien, maar dan meestal in de buurt van Lauwersoog. De foto is niet echt een fotografisch hoogstandje – de rietgors hield mij héél goed in de gaten dus ik had weinig opties – alswel een ‘bewijsfoto’ maar ik vind ‘m persoonlijk tóch mooi.
Je bereikt de polder vanaf onder andere Den Ham of via Aduard. Wat ik er zo leuk vind is dat je afgezien van een incidentele fietser (en massa’s muggen!), waarvan overigens een aantal ook druk aan het fotograferen waren, verder niemand tegenkomt. Je fietst over de veeroosters ‘door de weilanden’. Nieuwsgierig aangestaard door de koeien en kalfjes. Waaronder deze dikbil-moeder met haar kalf.
Onderweg trof ik ook nog een aantal prachtige scholeksters, een (jonge?) reiger die zeer geconcentreerd het weiland afspeurde naar een hapje en kwam ik nog langs de oude brug bij Aduard. Die nu toch echt behoorlijk aan het vervallen is nu er geen onderhoud meer gepleegd wordt.
Vandaag vierde Hoeve Paradij bij Aduard haar tienjarig bestaan en hield een open dag. Dat kon ik mooi inpassen in een rondje fietsen door de regio uiteraard. Dat rondje ging van Noordhorn via Aduard (Paradij), Nieuwklap, Den Horn, Enumatil, Pasop, Tolberter Petten, Oldekerk, Niekerk, Briltil, Zuidhorn (even langs de Oostergast) weer naar Noordhorn.
Hoeve Paradij is een zorgboerderij. Mensen met, bijvoorbeeld, een beperking kunnen daar als dagbesteding dieren verzorgen e.d. En de dieren zien er uitstekend verzorgd uit! Ze hebben lekker veel ruimte; de stallen bijvoorbeeld zijn ruim en diervriendelijk.
Na het bezoek aan de zorgboerderij ben ik weer op de fiets gestapt en heb een beetje langs (delen van) eerdere route(s) gereden.
Tussen Nieuwklap en Nieuwbrug, aan de waterkant
ENUMATIL
Bij Enumatil even een stop gemaakt om de Gereformeerde Kerk (vrijg) op de foto te zetten. Ik zag ‘m eigenlijk bij toeval en deze had ik nog nooit vastgelegd.
De kerk was gebouwd als Gereformeerde Kerk. In 1945 werd dit een Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. De gereformeerden (= hervormden) van Enumatil behoorden vanaf 1651 bij de kerk van Lettelbert. De afstand die elke zondag gelopen moest worden was toch wel zodanig dat gepleit werd voor een eigen kerk voor Enumatil. Al in de 18de eeuw werden in de school kerkdiensten gehouden. Ten slotte werd in de Dorpsstraat op 1 oktober 1848 een eigen kerk in gebruik genomen (Reliwiki).
De kaart (verder) klopt niet helemaal – ik ging van Enumatil naar Pasop en daar nam ik de route door Traansterwijk. In Pasop kwam ik Ooievaars tegen, waarschijnlijk het koppel ooievaars dat in Oldekerk/Niekerk een nest heeft.
Nadat ik ze een tijdje geobserveerd en gefotografeerd had besloot één van hen te vertrekken en vloog vlak over mij heen. Geen perfecte foto maar wel een mooi moment. Het zijn prachtigde vogels om te zien!
NIEKERK
Ik fietste door richting Niekerk (waar het nest is) en nam daar nog een kijkje. Eén van de ooievaars zat op het nest met een (niet zichtbaar) jong. Volgens een voorbijganger waren er drie jongen maar is er nog maar één over.
Waterhoen bij het ooievaarsnest
Ik trof daar een stelletje waterhoenen met jongen aan. Ze zijn altijd wat schuw en lastig op de foto te krijgen maar, na lang genoeg wachten -verscholen achter de begroeiing- had ik geluk en lieten ze zich (goed) zien.
ZUIDHORN
In Zuidhorn langs het braakliggdende stuk grond gegaan waar eerst de Borgh stond om te kijken of ik nog wat vlinders kon fotograferen daar. Dat viel een beetje tegen maar er was wel het een en ander te zien. De waterpoel daar zit vol kikkers overigens!
Daarna doorgefietst richting de Oostergast. Daar is een “hertenkamp” (tegenover het Zonnehuis). Er huizen een paar prachtige hertjes, vogels, kippen, konijnen en andere dieren.
Hertenkampje, Oostergast, Zuidhorn
Toen ik de Oostergast uit fietste dacht ik even dat er een paar honden in het weiland naast de Brede School zaten. Bleken het toch varkens te zijn. Zo te zien (bij nazoeken op Google) waren het Duroc varkens. Een soort die gehouden wordt voor zijn vlees.
ROUTE
Volgens MAPS heb ik een route afgelegd van 33 kilometer. Maar met omrijden er bij was het in totaal, volgens de fietscomputer, 38 kilometer.
Fotofietsen van Noordhorn naar Balmahuizen, Kommerzijl, Lauwerzijl, Zoutkamp, Houwerzijl, Electra en Niehove. Onderweg foto’s gemaakt van onder andere een Blauwe Reiger, Torenvalk, Buizerd(?), Herten, Vlinders (Kleine Vos, Koolwitje), Scholekster en koeien.
Het was lastig kiezen om een selectie te maken van foto’s deze keer. Ik was van plan even wat minder foto’s van vogels te maken maar dat is niet gelukt. Ze boden zich als het ware vanzelf aan deze keer. Zoals deze prachtige torenvalk (toen ik bijna thuis was).
PLANNING EN REALISATIE…
De rit was vandaag, hoe kan het ook anders, iets anders gepland dan dat deze uitpakte. Ik had een bepaalde route uitgezet, welke ik grofweg wilde volgen, met een lengte van zo’n 36 kilometer. Die afstand heb ik wel ongeveer gefietst, maar de route ging toch weer anders.
Graan, ter hoogte van Kommerzijl
ZOUTKAMP
Eén doel stond vast: ik wilde langs Zoutkamp. Laat nou net toen ik daar aangekomen was het weer wat omgeslagen zijn. Dus helaas toch minder (mooie) foto’s gemaakt dan ik verwacht had.
De Batterij, Zoutkamp
Over de plaats is zo veel te vertellen (het heeft een rijke historie) dat ik simpelweg een link naar Wikipedia geef, klik hier. Ik kijk altijd gewoon rond in zo’n plaats, zet dingen op de foto die ik leuk vind en lees later wel bij over de achtergrond.
WILHELMINA TRAP
Vlak voordat je Zoutkamp bereikt is er op de dijk een trap te vinden waarmee je op de dijk kunt komen.
Die trap is de “Wilhelmina trap” gedoopt. Koningin Wilhelmina, haar echtgenoot Prins Hendrik en prinses Juliana hebben de trap beklomen (juli 1929) om daar de landwinning in de Lauwerszee te aanschouwen. Uiteraard ben ik er even op gegaan om het huidige uitzicht te bekijken.
Vanaf Zoutkamp ging ik richting Houwerzijl. Ik zag net aan de rand van Zoutkamp een (fiets)route daarheen, langs/door “Het Spookbos” (ja, zo heet het echt). Het spookbos is een “bosje tussen Zoutkamp en Niekerk aan het Reitdiep. Rond de huidige begraafplaats zou een bakker in 1840 een geestesverschijning hebben gezien. Later bleek dat het de buurman was. Deze werd gestraft maar de verschijningen bleven doorgaan…“.
Vervolgens fiets je een stuk over- en langs de dijk. Het leek daar wel een Vlindertuin vandaag! Erg veel koolwitjes en (vooral) kleine vossen.
Een oplettende natuurliefhebber heeft een bord geplaatst (Zoutkamp, Spookbos).
HOUWERZIJL
Bij Houwerzijl de Theefabriek even op de foto gezet. Ik drink zelf geen thee, dus doorgereden.
De kerk waarin de Theefabriek is gevestigd was eerst een Gereformeerde Kerk maar werd later een Gereformeerd Vrijgemaakte kerk. Nadat de kerk leeg kwam te staan is het verkocht voor het (symbolische) bedrag van 1 gulden.
ELECTRA
Vanaf Houwerzijl richting Zuurdijk aangehouden maar vervolgens afgeslagen richting Electra. Bij Electra nog wat foto’s gemaakt van het gemaal, de herten en even gepauzeerd. De Futen hadden inmiddels jongen maar waren te ver weg om goed op de foto te krijgen. Ik telde drie kuikens. Ook de meerkoeten, waarvan ik een tijd geleden het nest had gefotografeerd, hadden gezinsuitbreiding gekregen.
Vervolgens richting Niehove, waar ik nog wat witte kwikstaarten zag en een jonge witte kwikstaart (bij de kerk) op de foto heb gezet. Vanaf Niehove over het fietspad naar Balmahuizen.
Daar trof ik onder andere deze mooie scholekster aan. Ik kon (per ongeluk) vrij dicht bij komen. Had ‘m namelijk pas laat in de gaten en hij bleef lekker zitten. Of zij? Want er werd nogal wat afgepoetst aan de veren 😉
BALMAHUIZEN
Tussen Niehove en Balmahuizen kwam ik de eerste roofvogels tegen. Een buizerd(?) cirkelde rond, ging af op de nesten van een paar kievitten (maar werd verjaagd) en ging even verderop in het land zitten. Helaas een slechte foto, maar ik plaats ‘m toch maar.
Vervolgens kwam er een torenvalk langsgevlogen. Te ver weg om een goede foto te maken. Maar, dat werd ruimschoots gecompenseerd door wat ik uiteindelijk tussen Balmahuizen en Noordhorn nog even te zien kreeg: twéé Torenvalken aan het jagen!
De prooien kunnen het helaas niet meer navertellen, … helaas heeft, ondanks de enorme zoom, mijn camera onvoldoende bereik om er betere foto’s van te maken maar ik ben er toch erg tevreden mee dat het gelukt is.
Alles bij elkaar een tocht van ruim 35 kilometer. Overigens heb ik een (nieuwe) teller aangeschaft voor mijn fiets (de oude is helaas in de sloot gevallen..) zodat ik volgende ritten meer exact kan zien hoeveel ik gefietst heb en ook weer totalen kan bijhouden. De vorige tellers stond namelijk ruim 6.000 kilometer op inmiddels maar helaas, ..
MEER FOTO’s
Klik op onderstaande foto’s voor groot formaat.
Fotofietsen via Noordhorn, Aduarder Voorwerk, Steentil, Oostum, Garnwerd, Reitdiep, Aduarderzijl, Ezinge, Beswerd, Fransum en Den Ham.
Erg donker weer, maar de “compositie” vond ik mooi genoeg om te bewaren!
Gefotografeerd: Grutto, Vlinders (Bruin Zandoogje, Kleine Vos), Koeien, Paarden, de Kerk van Garnwerd, Mussen, Reiger, Schapen en tot slot een Kwikstaartje.
Gezien: onder andere een stuk of tien putters (distelvink zeggen de Vlamingen), bidvalk (in vlucht en in een boom), kokmeeuw, zeemeeuwen, stern (twee stuks) en uiteraard heel veel boerenzwaluwen.
Een behoorlijk lijstje dieren vandaag dus, ondanks het feit dat het weer niet meezat qua fotografie. Het was de hele dag erg bewolkt en slechts af en toe brak de zon door. Maar om te fietsen eigenlijk ideaal. Alles bij elkaar tegen de 30 kilometer afgelegd. En toch ook foto’s gemaakt waar ik (om diverse redenen) tevreden mee ben.
Bij het Aduarder Voorwerk was het een komen en gaan van kokmeeuwen, zeemeeuwen, zwaluwen en twee sternen. Kennelijk was er veel te vinden in het water (of er vlak boven) want ze bleven maar komen. Helaas is mijn Sony Cybershot niet geschikt om van de prachtige duikvluchten foto’s te maken en had ik de 40-150mm lens van de Olympus niet bij mij (al betwijfel ik of dat voldoende was geweest qua bereik).
STEENTIL
Bij Steentil heb ik even een korte stop gemaakt. Ik wilde het bruggetje (daar komt de naam van) fotograferen maar die foto’s zijn niet geslaagd. Wel waren er een paar leuke, en nieuwsgierige, schapen die ik op de foto heb gezet. Terwijl ik terug liep naar de fiets zag ik dat er ook wat vlinders in de ruige begroeiing zaten.
Naast een paar Kleine Vossen trof ik deze Bruine Zandoog en Zweefvlieg aan. Eigenlijk zag ik de Zweefvlieg pas later, op de foto. In eerste instantie had ik ‘m niet eens in de gaten! Een mooie toevalstreffer dus!
REITDIEP
Langs het Reitdiep fietsend zag ik nog een reiger die zich redelijk gewillig liet fotograferen. Maar op zeker moment was het dier er wel klaar mee kennelijk en vloog weg, .. Wat dan wel weer een leuk plaatje oplevert. Lichte bewegingsonscherpte helaas, maar dat neem ik in zo’n geval dan maar voor lief.
Op zeker moment kun je dan via een houten bruggetje over het Reitdiep heen, richting Garnwerd.
GARNWERD
Garnwerd is natuurlijk een prachtige plek om wat foto’s te maken. Ik denk dat ik deze zomer daar vast nog wel een keer langs kom. Ben er al vaak geweest en gek genoeg verveelt het nooit.
Sint-Ludgerkerk, Garnwerd, exterieur
Sint-Ludgerkerk, Garnwerd, interieur
Bij de kerk van Garnwerd even een stop gemaakt – de deur was open. Niet voor de kerkgangers, die komen er al geruime tijd niet meer met regelmaat.
De Sint-Ludgerkerk in Garnwerd is oorspronkelijk een romanogotische kerk, die gebouwd werd in het begin van de 13e eeuw. Van de kerk is het koor het oudste deel. Dit deel van de kerk werd gebouwd in het begin van de 13e eeuw. Het schip dateert uit een latere periode en werd gebouwd op het einde van de 14e eeuw. De oude toren van de kerk stortte in 1738 grotendeels in. In 1751 werden de toren en de westmuur herbouwd. (Wikipedia)
De kerk is in beheer bij de Groninger Kerken en als geïnteresseerde kun je gewoon naar binnen lopen en (eventueel) foto’s maken en rondkijken. Ik was niet de enige die dat deed. Meerdere fietsers stapten af en keken rond in de fraaie kerk.
ADUARDERZIJL
Het “doel” van vandaag was Aduarderzijl. Ik kan mij niet herinneren daar ooit eerder te zijn geweest, op de fiets zeker niet.
De oude sluis
Bij Auduardersluis zijn twee sluizen te vinden. Van Wikipedia:
Het gehucht ontstond volgens de meest recente inzichten kort na 1285 toen monniken van het klooster van Aduard het Aduarderdiep lieten graven naar het Reitdiep en hier de gelijknamige zijl (spuisluis) aanlegden. Deze zijl diende onder andere voor de afwatering van gebieden nabij de stad Groningen op het Reitdiep, dat tot eind 19e eeuw in open verbinding met de zee stond. [..] Toen de oude zijl te klein werd, werd ter bevordering van de waterdoorvoer uit het achterland in 1867 naast de Aduarderzijl de Kokersluis (ook Nieuwe of Oostelijke Sluis) aangelegd, een dubbele uitwateringsluis, maar zonder stormdeuren.
Witte Kwikstaart, Aduardersluis
Er waren ook hier meerdere mensen die even een stop maakten bij de sluis. En zelfs een paar zwemmers. Een mede-fotografe was met een model (dochter?) aan het shooten. Er is, behalve de twee sluizen, niet zoveel te zien. Het is er gewoon een mooi gebied aan het water. Aanbevolen om eens langs te fietsen! Als het mooier weer is wil ik ook hier nog een keer naar toe fietsen. Ook hier natuurlijk de onvermijdelijke schapen en mussen én een witte kwikstaart die niet al te schuw was (foto boven).
Even de tijd genomen voor een “pitsstop” en terwijl ik mijn broodje en fles water wegwerkte kwam er een mus op een paal toekijken. In de hoop wat toegeworpen te krijgen? Jammer voor hem, ik had niet veel bij mij en wel behoorlijk trek!
De route ging vervolgens richting Ezinge. Direkt in Ezinge sloeg ik af richting Den Ham. Opeens zag ik een Putter. Toen ik stopte om er een foto van te maken vlogen uit de ruige begroeiing opeens zeker nog wel een stuk of 6 à 7 van deze prachtige vogels op. Helaas schrok de andere putter daar kennelijk ook van en vloog met de groep mee. Ik kan mij niet herinneren ooit eerder deze vogels in het wild te hebben gezien. Volgens de Vogelbescherming neemt het aantal putters sinds 1975 behoorlijk toe.
Op de waarnemingenkaart zie je ze in onze regio echter niet veel gespot. Des te verbazender dat ik ter hoogte van Fransum nóg een zag opvliegen uit de slootwal. Ze zijn duidelijk herkenbaar als ze (op)vliegen door de brede gele baan in de zwarte vleugels.
BIJNA THUIS: EEN PAAR GRUTTO’S
Bijna thuis, ter hoogte van Den Ham, zag ik plotseling een grutto. Wel erg ver weg, maar ik heb het er op gewaagd. Géén perfecte foto dus. Het bleef niet bij een. Er was er nog een.. en vervolgens kwam er later nog een derde aanvliegen.
In tegenstelling tot veel andere vogelsoorten die ik in mijn jeugd nooit zag, zag ik de Grutto vroeger regelmatig. Nu zie je ‘m steeds minder. En helaas is de oorzaak (de manier van) landbouw én natuurbeheer tegenwoordig. De populaitie neemt sinds 1990 met zo’n 5% per jaar af volgens de vogelbescherming.
ROUTE
In totaliteit ca. 30 kilometer afgelegd. Niet helemaal correct weergegeven want Google Maps kent niet alle fietspaden lijkt het. Maar grofweg klopt het.
